Guziki do odzieży są bardzo niepozorne. Odgrywają jednak ważną rolę w świecie mody i odzieży. Są nie tylko funkcjonalnym elementem pozwalającym na zapięcie odzieży. To także istotny detal dekoracyjny. Aż trudno uwierzyć, jak wiele zawdzięczamy guzikom. Historia guzików jest długa i fascynująca. Ich różnorodność i zastosowania w dzisiejszym przemyśle odzieżowym są niemal nieograniczone.
Guziki do odzieży — krotka historia
Pierwsze guziki pojawiły się kilka tysięcy lat temu. Archeolodzy znaleźli ślady guzików w starożytnych cywilizacjach. Wymienia się tu choćby cywilizację doliny Indusu (około 2000 p.n.e.). Tam wykonywano je z muszli i miały prostą formę. Guziki znano już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Były używane głównie jako elementy ozdobne, a nie funkcjonalne. W średniowieczu guziki zaczęły zyskiwać na znaczeniu jako funkcjonalne zapięcia. Moda na nie przyszła — a jakże — z Francji. Szybko rozprzestrzeniła się po Europie. Guziki stały się symbolem statusu społecznego. Te bogato zdobione były używane przez arystokrację i królów. W tym okresie guziki były ręcznie wykonywane z metali szlachetnych. Jako surowiec stosowano także kości, drewno, a nawet szkło.
Rewolucja przemysłowa w XIX wieku przyniosła masową produkcję guzików. Dzięki nowym technologiom i materiałom guziki stały się bardziej dostępne. Były też znacznie tańsze. U schyłku XIX wieku guziki były produkowane już na skalę masową. Pozwoliło to na stosowanie ich w odzieży codziennej. Był to również czas, gdy guziki zyskały wiele nowych form i wzorów. Guziki na stałe zostały powiązane z modą. W XX wieku i później guziki ewoluowały pod każdym niemal względem. Znaleziono dla nich nowe surowce, kształty i zastosowania. Stawały się coraz piękniejszymi ozdobami. Niekiedy świadomie pozbywano je cech zapięcia. Plastikowe guziki stały się powszechne. Jednak guziki metalowe, drewniane i naturalne nie straciły na popularności. Współczesne ten dodatek krawiecki łączy funkcjonalność i potencjał dekoracyjny. Ich produkcja wykorzystuje szeroką gamę technologii. Wykonuje się je tradycyjnymi metodami ręcznymi. Z drugiej strony stoją nowoczesne techniki wtryskowe i cyfrowe. Każda z technologii niesie za sobą oryginalność guzików. Ogromny wybór wzorów i kolorów sprawia, że guziki są niezwykle popularne. Zarówno te produkowane rzemieślniczo, jak i maszynowo.
Guziki do odzieży — konstrukcja i wzory
Guziki do odzieży i konstrukcja? Brzmi jak wybitny oksymoron. Tu od wieków nie było przełomów. Guziki na stopce i z otworami z pewnością nie pojawiły się od razu. Jednak od średniowiecza znano je już w Europie. Od tej pory guziki do odzieży jedynie udoskonalano. Niby nic, ale guzik zmienił się ogromnie na przestrzeni tych czasów. Nie zmieniła się jednak jego konstrukcja. A ta jest niezwykle prosta. W dobie masowej produkcji z tworzyw sztucznych guzik jest banalny. Prosty, najczęściej okrągły kształt, do tego dziurki lub stopka guzika. Wszystko. To opis konstrukcji guzika uchwycony jednym zdaniem. Na przestrzeni wieków zmieniły się jednak materiały, z jakich są produkowane. Niektóre surowce mają jednak bogatą przeszłość w tej branży. Obecnie guziki odzieżowe wykonuje się głównie z:
- Plastik. To bardzo wdzięczny surowiec do produkcji guzików z tworzyw sztucznych. Najbardziej powszechny, ze względu na niski koszt i łatwość formowania. Możliwością wzornicze i kolorystyczne są przy tym nieograniczone.
- Metal. Metalowe guziki stosowane są głównie w odzieży dżinsowej. Świetnie sprawdzają się też w płaszczach i odzieży roboczej. Wynika to z ich większej wytrzymałości.
- Drewno. Drewniane guziki do odzieży są unikatowe. Zwłaszcza te wykonywane ręcznie. Popularne są w odzieży ekologicznej i rękodzielniczej.
- Kości i rogi zwierząt. Używane w luksusowej odzieży. Mają bogatą a historię, niekiedy bardzo krwawą. Przed wynalezieniem plastiku oznaczały status majątkowy i społeczny. Utrzymały swoją rolę, jednak na znacznie mniejszą skalę. Mimo to guziki z kości i rogów są wyjątkowo szykowne i eleganckie.
- Szkło, stras i ceramika. Stosowane głównie w odzieży dekoracyjnej i artystycznej. Takie guziki idealnie odbijają światło, stąd często ozdabiają stroje celebrytów na ściankach. Guziki ze szkłem lub strasami są niemal obowiązkowe w wieczorowych i balowych sukniach.
- Muszle i perły. Kiedyś powszechne w wioskach rybackich. Zwłaszcza muszle. Dziś uosobienie stylu i szyku. Guziki naturalne z perłami są wyjątkową ozdobą w odzieży eleganckiej i wieczorowej.
Guziki odzieżowe — kształty i wzory
Guziki występują w różnych kształtach i rozmiarach. Obecne możliwości ich wytwarzania są nieograniczone. Przemysł jest w stanie dostarczyć każdy projekt guzika, także na indywidualne zamówienie. Nie jest przy tym ważne, czy będzie to prosty, czy skomplikowany wzór. Guziki mogą być płaskie, wypukłe, z dziurkami lub bez. Nie ma tu znaczenia surowiec, z jakiego je wykonano. Wzory na guzikach mogą obejmować grawerunki, malowania, wstawki i różne tekstury. Tu możliwości są także nieograniczone. Pod tym względem guzik nie ma sobie równych. Można przenieść na niego dosłownie wszystko. Do tego tanio. Powszechne jest przy tym, że guzik może mienić się kolorami. Wiele z nich posiada logo firmy lub nazwę marki. Bo guzik z logo jest także nieoceniony dla budowania marki. To jeden z najtańszych sposobów na skuteczną reklamę własnej marki. Zwłaszcza że produkcja guzików na zamówienie jest bardzo powszechna.
Guziki do odzieży — zastosowania
Guziki do odzieży są wszechobecne. Nie wiemy tego na pewno, ale w kosmosie pewnie też. Zastosowanie guzików odzieżowych jest wyjątkowo uniwersalne. Skupmy się jednak na odzieży, bo do tego głównie stworzono guziki. Ten niewielki element na stałe osiadł w modzie. Wykorzystywany jest w wielu fasonach odzieży. Niekiedy trudno sobie wyobrazić jakąś część garderoby bez guzików. To produkt uniwersalny. Powszechnie stosowany w przemyśle krawieckim. Guziki idealnie sprawdzają się w:
- Odzież codzienna. Guziki są nieodłącznym elementem odzieży codziennej. Do niej należą koszule, bluzki, spodnie, spódnice i sukienki. Pełnią funkcję zapięć. Przy okazji wykorzystuje się ich możliwości dekoracyjne. Dodają charakteru i stylu ubraniom. Guziki brandowane własnym logo podnoszą prestiż marki. Nawet w codziennej odzieży guzik może wyznaczać styl, klasę i elegancję.
- Odzież dziecięca. W odzieży dziecięcej guziki muszą spełniać dwa warunki. Mają być i funkcjonalne. Często są większe i kolorowe, aby przyciągnąć uwagę dzieci i ułatwić rodzicom zapinanie ubrań. Guziki są idealne do odzieży dla dzieci nieco starszych. U najmłodszych zachodzi zagrożenie oderwania i połknięcia guzika.
- Odzież robocza. W odzieży roboczej guziki muszą być szczególnie wytrzymałe i odporne. Tego rodzaju ubrania często się brudzą. Chronią przed chemikaliami, temperaturą, czy brudem. Stąd guzik musi być odporny na uszkodzenia. Często stosowane są tu guziki metalowe. Niekiedy używa się ich także w dżinsach, uniformach i specjalistycznych ubraniach roboczych.
- Odzież elegancka i wieczorowa. W odzieży eleganckiej guziki często pełnią funkcję dekoracyjną. Wykonane z pereł, muszli, szkła dodają blasku. Guziki z metali, także szlachetnych dodają elegancji i luksusu garniturom i sukniom wieczorowym. Te guziki, z uwagi na wysoki koszt produkcji, stosuje się głównie w strojach formalnych.
- Moda designerska i dla celebrytów. W modzie designerskiej guziki są używane jako elementy artystyczne. Są wyraziste. Często uwidaczniają typ charakteru właścicielki kreacji. Projektanci często eksperymentują z nietypowymi materiałami, kształtami i wzorami. Tworzą guziki, które są małymi dziełami sztuki. Najczęściej guziki takie wykonywane są ręcznie.
- Odzież specjalistyczna. W odzieży specjalistycznej guziki muszą spełniać specyficzne wymagania techniczne. Umieszczane są na mundurach wojskowych czy strojach astronautów. Są zaprojektowane dla łatwej obsługi w rękawicach. Guziki takie mają większą odporność na ekstremalne temperatury. Są też znacznie wytrzymalsze na uszkodzenia mechaniczne.
